Hải quan tăng cường kiểm tra, cảnh báo nguy cơ từ ma túy Fentanyl

PLNews – Việt Nam có nguy cơ trở thành điểm trung chuyển, tập kết, tiêu thụ hoặc lưu trữ các hoá chất, tiền chất và sản phẩm chứa ma túy Fentanyl.

Nguy cơ ma túy Fentanyl xâm nhập thị trường Việt Nam

Ngày 22/4/2025, Chi cục Điều tra chống buôn lậu (Cục Hải quan) đã gửi Văn bản số 82/ĐTCBL-P1 đến các Chi cục Hải quan các khu vực, yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát các hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa có chứa tiền chất ma túy và ma túy Fentanyl bất hợp pháp vào Việt Nam.

Trong thời gian gần đây, tội phạm ma túy liên quan đến các chất Fentanyl và các dẫn xuất của nó có xu hướng gia tăng mạnh mẽ và diễn biến phức tạp trên toàn cầu. Fentanyl là một loại ma túy tổng hợp cực kỳ nguy hiểm, có độc tính cao và dễ gây tử vong khi sử dụng sai liều lượng.

Theo báo cáo thường niên của Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm Liên hợp quốc (UNODC), Fentanyl là một loại thuốc tổng hợp gây nghiện, mạnh hơn heroin từ 30-50 lần và mạnh gấp 100 lần morphine (chất được sử dụng rất hạn chế trong điều trị y tế với công dụng gây mê, giảm đau). Fentanyl đang làm “biến dạng” thị trường buôn bán các chất opioid, vốn là những loại thuốc tổng hợp gây nghiện với tác dụng nhẹ hơn.

Hiện nay, Fentanyl đang bị sản xuất và sử dụng trái phép để thay thế heroin hoặc các loại ma túy truyền thống khác nhằm gây cảm giác “phê”. Tình trạng này dẫn đến tình trạng nghiện nặng và tử vong hàng loạt tại nhiều quốc gia, đặc biệt là ở Bắc Mỹ (Hoa Kỳ).

Nguy cơ ma túy Fentanyl xâm nhập vào thị trường Việt Nam từ khu vực Đông Nam Á

Tại khu vực Đông Nam Á, hoạt động buôn bán trái phép Fentanyl và các loại tiền chất đã được phát hiện tại Myanmar, Thái Lan, và Lào. Trong đó, Thái Lan đã thu giữ hơn 510 tấn Anilin – một tiền chất có thể sản xuất ra tới 85 tấn Fentanyl, đủ để gây tử vong cho hàng trăm triệu người.

Về nguy cơ đối với Việt Nam, Chi cục Điều tra chống buôn lậu (Cục Hải quan) cảnh báo rằng dù chưa phát hiện vấn đề liên quan đến Fentanyl, nhưng Việt Nam vẫn đang đối mặt với nguy cơ từ hoạt động sản xuất, mua bán, vận chuyển Fentanyl trái phép.

Việt Nam nằm trong khu vực chiến lược của Đông Nam Á, có đường biên giới dài, tiếp giáp với các quốc gia như Trung Quốc, Lào, Campuchia, và là điểm trung chuyển giữa các khu vực này. Cùng với hệ thống cảng biển, cửa khẩu dày đặc, Việt Nam dễ dàng trở thành điểm trung chuyển, tập kết, tiêu thụ hoặc tàng trữ các hoá chất, tiền chất và sản phẩm có chứa Fentanyl. Khu vực Tam giác Vàng, sát biên giới các nước Lào, Myanmar, Thái Lan, được coi là nguồn cung ma túy lớn thứ hai trên thế giới, hàng năm cung cấp số lượng ma túy lớn ra thị trường.

Thị trường trong nước ngày càng mở rộng, người sử dụng có xu hướng tìm tới các loại ma túy tổng hợp mới, giá rẻ và có tác dụng mạnh. Điều này làm tăng nguy cơ ma túy Fentanyl xâm nhập và bị lạm dụng trong nước.

Đặc biệt, một số tiền chất dùng để sản xuất Fentanyl chưa được đưa vào danh mục kiểm soát của Công ước quốc tế, tạo ra kẽ hở cho các đối tượng buôn lậu lợi dụng để nhập khẩu và sử dụng vào mục đích sản xuất ma túy Fentanyl trái phép.

Xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển Fentanyl vào Việt Nam

Hiện nay, Fentanyl và 28 chất tương tự Fentanyl đã được đưa vào danh mục chất ma túy theo Nghị định số 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022 của Chính phủ, đồng thời thuộc số thứ tự 18, phụ lục I, danh mục dược chất gây nghiện quy định tại Thông tư số 20/2017/TT-BYT ngày 10/5/2017 của Bộ Y tế. Việc nhập khẩu, lưu thông và sử dụng Fentanyl trong y tế chỉ được cấp phép và giám sát chặt chẽ.

Nghị định số 57/2022/NĐ-CP của Chính phủ cũng quy định 5 loại tiền chất dùng để sản xuất Fentanyl. Việc quản lý các tiền chất này được thực hiện theo các quy định tại Nghị định 105/2021/NĐ-CP ngày 4/12/2021, hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy.

Dựa trên tình hình tội phạm ma túy toàn cầu và khu vực, cùng với các nguy cơ tiềm ẩn đối với Việt Nam, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã yêu cầu các đơn vị phối hợp tăng cường kiểm tra, giám sát nhằm phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển các loại tiền chất tổng hợp Fentanyl, như Anilin, Toluene, Acetone, cũng như các loại tiền chất và hàng hóa không rõ nguồn gốc có thể chứa Fentanyl bất hợp pháp. Các hành vi này cần đặc biệt chú ý tại các khu vực biên giới Việt Nam – Lào, Việt Nam – Campuchia và Việt Nam – Trung Quốc.

Bên cạnh đó, các đơn vị cần tập trung phổ biến, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức làm công tác kiểm soát, giúp họ nắm rõ và thực hiện đúng các quy định pháp luật về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Đồng thời, công tác điều tra cơ bản cần được chú trọng nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các vụ vận chuyển Fentanyl và các chất sản xuất Fentanyl trái phép qua biên giới vào Việt Nam.

Trong quá trình kiểm tra và kiểm soát, nếu phát hiện vi phạm, các đơn vị cần báo cáo kịp thời về Chi cục Điều tra chống buôn lậu để phối hợp, phục vụ công tác đánh giá rủi ro và nắm bắt tình hình, nhằm báo cáo và tham mưu cho lãnh đạo các cấp trong việc tăng cường công tác phòng, chống vận chuyển trái phép ma túy, tiền chất nói chung và Fentanyl nói riêng vào Việt Nam.

Quỳnh Nga

Theo congthuong.vn