Thời gian qua, hoạt động buôn lậu, kinh doanh hàng lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng không đảm bảo an toàn thực phẩm… tại TP. Hồ Chí Minh có chiều hướng diễn biến phức tạp. Tuy nhiên bằng các biện pháp kiểm tra, giám sát cũng như phối hợp liên ngành, năm 2023 Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã kịp thời ngăn chặn nhiều vụ buôn bán, kinh doanh hàng giả, hàng nhái trên địa bàn nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng cũng như tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Quang Huy, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh xung quanh vấn đề này.

Ông Nguyễn Quang Huy, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh

Xin ông cho biết một vài kết quả nổi bật trong công tác đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng và gian lận thương mại trong năm 2023 vừa qua của lực lượng Quản lý thị trường Thành phố?

Trong năm 2023, Cục Quản lý thị trường Thành phố đã đạt được những kết quả khả quan, quan trọng, trong đó các Đội quản lý thị trường đã thực hiện kiểm tra chuyên ngành hơn 5.000 vụ liên quan đến hành vi kinh doanh hàng lậu; kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ; kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; kiểm an toàn thực phẩm; hoạt động thương mại điện tử; hoạt động kinh doanh xăng dầu (tăng 42,05% so với năm 2022).

Tổng số tiền thu đã thu nộp ngân sách trên 96,7 tỷ đồng (tăng 66,80% so với cùng kỳ năm trước) gồm 83,3 tỷ đồng tiền phạt hành chính, 11,3 tỷ đồng tiền bán hàng tịch thu và 2,1 tỷ đồng tiền truy thu số lợi bất hợp pháp.

Trong đó, chỉ tính riêng lĩnh vực kinh doanh thuốc tân dược, Cục Quản lý thị trường Thành phố đã kiểm tra, xử lý 250 vụ việc vi phạm và đã xử lý 289.350 đơn vị sản phẩm thuốc tân dược các loại không có hóa đơn chứng từ, có tổng trị giá hơn 11,8 tỷ đồng. Số tiền xử phạt hơn 4,6 tỷ đồng.

Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh tổ chức tiêu huỷ hàng hoá vi phạm

Cũng trong năm 2023, Cục Quản lý thị trường Thành phố đã chuyển cơ quan tiến hành tố tụng xem xét khởi tố vụ án hình sự là 21 vụ, ước tính trị giá hàng hóa vi phạm là khoảng 54,3 tỷ đồng và đã tiếp nhận 6 vụ chuyển lại từ cơ quan tiến hành tố tụng để xử lý hành chính.

Qua đó, cho thấy sự thống nhất, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của tập thể Lãnh đạo Cục Quản lý thị trường Thành phố và sự tập trung, đoàn kết, quyết tâm, cố gắng rất lớn của tập thể cán bộ, công chức, người lao động tại Cục Quản lý thị trường Thành phố trong hành động đã góp phần rất lớn vào mục tiêu chung của toàn ngành, bảo đảm sự ổn định của thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Qua các thông tin mà ông chia sẻ ở trên thì hoạt động kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng có chiều hướng gia tăng. Vậy đâu là nguyên nhân thưa ông?

Từ thực tế kiểm tra, xử lý của Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh chúng tôi nhận thấy tình hình buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, gian lận thương mại vẫn không có dấu hiệu giảm, thể hiện rõ ở số lượng trường hợp vi phạm đều tăng hơn so với cùng kỳ năm trước.

Điển hình như hành vi kinh doanh hàng lậu là 1.063 trường hợp vi phạm (tăng 3,4%); kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ là 1.593 trường hợp vi phạm (tăng 105,81%); kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là 1.302 trường hợp vi phạm (tăng 101,23%).

Các mặt hàng được các đối tượng tập trung kinh doanh gồm thuốc lá điếu và thuốc lá điện tử, quần áo, giày dép, mắt kính, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thực phẩm, đồ dùng gia đình, hàng điện gia dụng, hàng điện tử, thiết bị điện, thuốc tân dược… Đặc biệt, hàng hóa vi phạm thường giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng như Chanel, Burberry, Louis Vuitton, Hermes, Gucci, Dior, Adidas…

Nhiều mặt hàng giả mạo nhãn hiệu và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của các thương hiệu lớn

Theo đánh giá của chúng tôi việc kinh doanh, buôn bán hàng giả của các đối tượng ngày càng tinh vi và hoạt động có tổ chức nên rất khó phát hiện. Theo đó, các đối tượng đã lợi dụng sàn giao dịch thương mại điện tử và việc thuận tiện trong mua – bán online trên mạng xã hội (facebook, zalo…) để kinh doanh hàng cấm, hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Các đối tượng này còn lợi dụng địa bàn Thành phố rộng, tập trung nhiều kho hàng, bến bãi, điểm trung chuyển hàng hóa và dân cư tập trung động cũng như nhu cầu mua sắm của người dân cao để kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ,…

Đáng chú ý là tình hình vận chuyển hàng hóa nhập lậu, đặc biệt là các mặt hàng điện tử, hàng điện gia dụng, thuốc lá, đường cát, mỹ phẩm, thực phẩm,… theo hướng biên giới Tây Nam có dấu hiệu tăng trở lại cả về quy mô lẫn số lượng. Các đối tượng vận chuyển hoạt động không có giờ cố định, lợi dụng hoạt động giao hàng qua ứng dụng giao nhận nên khó kiểm soát, khó xác định địa điểm kinh doanh, kho hàng để kiểm tra, xử lý.

Vậy trong năm vừa qua Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện những giải pháp nào để ngăn chặn các hành vi vi phạm trong kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, thưa ông?

Ngay từ đầu năm 2023, Cục Quản lý thị trường Thành phố đã triển khai kế hoạch thực hiện nhiệm vụ công tác Quản lý thị trường, tập trung vào công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn; tập trung kiểm tra tại các khu vực địa bàn nổi cộm, các nhóm hàng hóa trọng điểm; kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm nhằm ổn định thị trường.

Chúng tôi cũng phối hợp tốt với các đơn vị chức năng, các Sở, ban ngành Thành phố, UBND quận, huyện và TP. Thủ Đức trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, gian lận thương mại.

Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh tổ chức tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ

Trong năm qua, Cục Quản lý thị trường Thành phố cũng kịp thời thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia và Ban Chỉ đạo 389 Thành phố; kịp thời xử lý nội dung tin báo qua đường dây nóng, thực hiện nghiêm chế độ báo cáo theo quy định của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia.

Đồng thời, tham mưu Ban Chỉ đạo 389 Thành phố ban hành kế hoạch tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất; kế hoạch công tác đấu tranh, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2023 của Ban Chỉ đạo 389 Thành phố; văn bản chỉ đạo tăng cường kiểm soát, ngăn chặn, xử lý hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép lợn, sản phẩm từ lợn qua biên giới; kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 của Ban Chỉ đạo 389 Thành phố…

Hiện thị trường đang bước vào giai đoạn cao điểm mua sắm cuối năm và các đối tượng hàng giả thường lợi dụng thời điểm này để tung hàng trục lợi, vậy Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh sẽ thực hiện những biện pháp nào để kiểm tra, giám sát nhằm kịp thời ngăn chặn?

Chúng tôi dự báo nhu cầu mua sắm hàng hóa của người tiêu dùng sẽ tăng mạnh, các hoạt động lễ hội cũng diễn ra nhiều vào tháng cuối năm và giáp Tết Nguyên đán dẫn đến tình hình buôn lậu, kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, kém chất lượng sẽ tiếp tục tăng mạnh. Bởi với lợi thế giá rẻ, đa dạng chủng loại, hình thức thì hàng giả, hàng kém chất lượng sẽ đánh trúng tâm lý của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, qua công tác giám sát, chúng tôi nhận thấy nguồn hàng hóa di chuyển vào thị trường thường từ hướng biên giới Tây Nam tập kết tại các kho hàng, điểm trung chuyển, chứa trữ và được bày bán, kinh doanh tại các tuyến phố du lịch, trung tâm thương mại. Do đó Cục Quản lý thị trường sẽ chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường tập trung đẩy mạnh hơn nữa thực hiện các biện pháp nghiêp vụ giám sát, thẩm tra, xác minh để kiểm soát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của các đối tượng vi phạm tại các địa bàn trọng điểm, nổi cộm, các tuyến đường liên tỉnh, quốc lộ và tại các kho bãi, điểm chứa trữ hàng hóa.

Cùng với đó, lực lượng quản lý thị trường sẽ tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý chất lượng hàng hóa, tiêu chuẩn chất lượng, quy chuẩn kỹ thuật đối với các mặt hàng thực phẩm (sữa các loại, đồ uống, rượu thủ công, bánh kẹo, thực phẩm chế biến,…), phân bón, xăng dầu, đồ điện gia dụng, hàng tiêu dùng. Đặc biệt tổ chức giám sát chặt chẽ hoạt động kinh doanh xăng dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng, tăng giả bất hợp lý nhằm góp phần đảm bảo ổn định thị trường để phục vụ nhu cầu Tết cho người dân.

Xin cảm ơn ông!