Sửa đổi Hiến pháp: Bước đi lịch sử, mang tính kiến tạo thể chế sâu rộng

PLNews – Theo Đại biểu Quốc hội, việc sửa đổi Hiến pháp là một bước đi lịch sử, mang tính kiến tạo, thể chế sâu rộng, đặt nền móng pháp lý cho đổi mới tổ chức bộ máy.

Bước đi cần thiết, kịp thời trước những thay đổi lớn

Phát biểu tại hội trường Quốc hội về đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và việc thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp vào chiều 5/5, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan Anh, thuộc đoàn Lào Cai, nhấn mạnh rằng việc sửa đổi Hiến pháp lần này là một bước đi cần thiết và kịp thời. Đây là một biểu hiện rõ ràng của sự chủ động và khả năng thích ứng của Quốc hội trước những thay đổi lớn trong tổ chức bộ máy Nhà nước, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của quá trình cải cách thể chế.

Theo Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan Anh, việc sửa đổi Hiến pháp lần này là một bước đi lịch sử, có tính chất kiến tạo và thể chế sâu rộng, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho công cuộc đổi mới tổ chức bộ máy Nhà nước. Bà nhấn mạnh rằng đây là một bước đi cần thiết và kịp thời trước những thay đổi lớn trong tổ chức bộ máy Nhà nước và yêu cầu ngày càng cao của cải cách thể chế.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, sau 10 năm triển khai, một số quy định của Hiến pháp 2013 đã không còn phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, trong bối cảnh tinh gọn bộ máy Nhà nước và phân định rõ chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị, nhiều mô hình tổ chức mới đã được thí điểm nhưng chưa có cơ sở hiến định vững chắc, gây khó khăn trong việc thực thi.

Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội, bà Lan Anh cho rằng việc sửa đổi cần làm rõ hơn vai trò của Mặt trận trong đại diện phản biện xã hội và giám sát quyền lực. Đồng thời, cần bảo đảm các điều kiện pháp lý để tổ chức bộ máy tinh gọn mà không làm suy giảm tính đại diện, liên kết và bám sát cơ sở.

Về tổ chức chính quyền địa phương, bà Lan Anh đồng tình với việc thể chế hóa mô hình chính quyền hai cấp. Tuy nhiên, bà đề xuất cần có quy định chuyển tiếp rõ ràng và lộ trình cụ thể để đảm bảo không gián đoạn hoạt động quản lý nhà nước, đặc biệt ở các địa phương vùng cao, vùng sâu, nơi điều kiện thực hiện còn khó khăn.

Đề cập đến việc thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, bà Lan Anh kiến nghị cần chỉ rõ đầu mối chịu trách nhiệm tổng hợp, tiếp thu và giải trình ý kiến của nhân dân cũng như các ngành, các cấp. Cũng cần có quy định về việc báo cáo định kỳ và đảm bảo tiến độ để Quốc hội có thể giám sát chặt chẽ quá trình xây dựng dự thảo.

Cuối cùng, về việc lấy ý kiến nhân dân về sửa đổi Hiến pháp, bà Lan Anh đề nghị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến người dân về mục đích, ý nghĩa và nội dung sửa đổi, từ đó nâng cao nhận thức và khơi dậy tinh thần trách nhiệm, thúc đẩy sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân.

“Việc tổ chức lấy ý kiến cần được thực hiện công khai, dân chủ, nghiêm túc và thực chất, đa dạng về hình thức, phù hợp với từng nhóm đối tượng, có sự hướng dẫn, chủ trì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội” – đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh nói.

Trước yêu cầu lấy ý kiến của nhân dân trong thời gian rất ngắn, trong vòng 1 tháng, cần có sự chỉ đạo quyết liệt, ban hành hướng dẫn rõ ràng, cụ thể, đảm bảo việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình ý kiến được thực hiện một cách công khai, minh bạch, thể hiện rõ tinh thần cầu thị và sự tôn trọng đối với tiếng nói của nhân dân.

Đặt nền móng pháp lý cho đổi mới tổ chức bộ máy

Theo đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh, việc sửa đổi Hiến pháp là sự kiện chính trị, pháp lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, gắn với vận mệnh của đất nước và lợi ích chính đáng của nhân dân.

Vì vậy, đề nghị Quốc hội cùng các cơ quan có trách nhiệm cần chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo tiến độ, chất lượng và tạo được sự đồng thuận cao trong xã hội đối với quá trình sửa đổi Hiến pháp.

Hiến pháp là đạo luật gốc, có giá trị nền tảng nên bất kỳ sửa đổi nào cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, thận trọng cũng như phải nhanh nhạy, kịp thời để không làm lỡ nhịp cải cách thể chế.

“Tôi tin tưởng, với tinh thần trách nhiệm cao và sự đồng thuận khoa học trong tổ chức, chúng ta sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ sửa đổi Hiến pháp lần này, tạo nên nền tảng pháp lý vững chắc cho bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn” – đại biểu bày tỏ.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng – đoàn Bà Rịa – Vũng Tàu cũng thống nhất cao với nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 cũng như việc thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

“Việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này là một bước đi lịch sử, mang tính kiến tạo thể chế sâu rộng, đặt nền móng pháp lý cho việc tiếp tục đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời đại chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng” – đại biểu khẳng định.

Đại biểu Quốc hội nhận định rằng việc sửa đổi Hiến pháp năm 2013 vào thời điểm hiện nay là yêu cầu tất yếu của thực tiễn. Sau hơn một thập kỷ thực hiện, mặc dù Hiến pháp năm 2013 đã đóng góp quan trọng vào việc ổn định tổ chức bộ máy và phát huy dân chủ, nhưng cũng đang bộc lộ những giới hạn và khoảng trống, nhất là khi đối mặt với yêu cầu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động, và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi mô hình quản trị hiện đại, đặc biệt là trong bối cảnh sáp nhập đơn vị hành chính.

Về nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, đại biểu đánh giá cao việc lần này tập trung vào các nút thắt thể chế quan trọng. Việc tái định hình mô hình tổ chức chính quyền địa phương, loại bỏ sự cồng kềnh, giảm bớt sự giao thoa giữa ba cấp hành chính và giảm tầng nấc trung gian là một bước đi quan trọng. Điều này nhằm thực hiện một mô hình chính quyền hành động nhanh chóng, linh hoạt, tập trung và có trách nhiệm hơn.

Đồng thời, đại biểu cũng nhấn mạnh sự cần thiết củng cố vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội. Các tổ chức này không chỉ là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, mà còn cần trở thành chủ thể có quyền năng giám sát thực chất, phản biện chính sách và tham gia thiết kế các chính sách công. Điều này sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, giúp các tổ chức này phát huy tối đa vai trò trong hệ thống chính trị

Theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng – đoàn Bà Rịa – Vũng Tàu: Việc sửa đổi Hiến pháp lần này đặt trên tinh thần kế thừa và đổi mới. Đặc biệt, lấy dân làm gốc để Hiến pháp thực sự là bản khế ước giữa nhân dân và Nhà nước vì sự phát triển phồn thịnh của đất nước, đáp ứng kỳ vọng lớn lao của nhân dân và cử tri cả nước, thể hiện trách nhiệm lịch sử của Quốc hội khóa XV.

Quỳnh Nga

Theo Congthuong.vn