Từ câu chuyện làm chủ công nghệ lõi 

Công nghệ lõi là các công nghệ căn bản và then chốt, được xem như nền tảng của một ngành công nghiệp hoặc một lĩnh vực công nghệ nhất định. Với việc làm chủ công nghệ lõi sẽ giúp các quốc gia chủ động trong sản xuất, giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, tạo ra giá trị gia tăng cao trong các ngành công nghiệp mũi nhọn…

Các nước lớn như Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc… đang cạnh tranh quyết liệt để chiếm lĩnh công nghệ lõi. Việt Nam cũng đã có những bước đi đáng chú ý trong lĩnh vực AI, viễn thông và chip bán dẫn nhằm giảm sự lệ thuộc vào bên ngoài.

Mới đây, Công ty nghiên cứu và tư vấn công nghệ toàn cầu Omdia đã ghi nhận Viettel là nhà cung cấp mạng lõi 4G/5G hàng đầu thế giới (core vendor), tại báo cáo thường niên “Market Landscape: Core Vendors – 2025”, bên cạnh các nhà cung cấp mạng lõi hàng đầu thế giới.

Omdia xếp Viettel vào nhóm “Upcoming Vendors” (nhà cung cấp đang lên) – là các doanh nghiệp có năng lực công nghệ nổi bật và đang mở rộng sức ảnh hưởng trên thị trường mạng lõi di động toàn cầu.

Nhờ cách tiếp cận “tự chủ – mở – thông minh”, Viettel xây dựng được hệ sinh thái Mạng lõi 5G Core hoàn chỉnh để phục vụ cả mạng di động quy mô lớn và mạng riêng 5G (Private 5G) cho doanh nghiệp.

Theo nhận định đưa ra từ Omdia, làm chủ mạng lõi 5G được coi là chiến lược hơn nhiều so với các thế hệ trước, nhờ vai trò kích hoạt các chức năng mạng nâng cao, tạo mô hình khai thác doanh thu mới, và quan trọng nhất đáp ứng các mục tiêu về chủ quyền số quốc gia trong bối cảnh tất cả các quốc gia trên thế giới đều đặc biệt coi trọng.

Ông Nguyễn Minh Quang, Tổng Giám đốc Viettel High Tech, nhấn mạnh, việc được Omdia ghi nhận là một tín hiệu tích cực, cho thấy những bước đi đầu tiên của Viettel trong quá trình làm chủ công nghệ lõi 5G đang đi đúng hướng.

Làm chủ mạng lõi mở ra cơ hội triển khai nhanh hơn các dịch vụ mới, từ viễn thông đến công nghiệp, y tế, giáo dục và nhiều lĩnh vực khác. “Chúng tôi coi đây là động lực để tiếp tục nỗ lực, vừa phục vụ sự phát triển của đất nước, vừa từng bước đưa các giải pháp Make in Vietnam ra thế giới”, ông Nguyễn Minh Quang nói.

Lộ trình phát triển rõ ràng, có kiểm chứng thực tế bởi Viettel bắt đầu nghiên cứu công nghệ mạng lõi cho 5G từ năm 2019. Đến năm 2023, hệ thống đã sẵn sàng vận hành thử nghiệm trên mạng lưới Viettel. Ngay sau khi thương mại hoá 5G, mạng lõi của Viettel đã triển khai hỗ trợ hàng triệu thuê bao 5G NSA (mạng 5G dựa trên nền 4G) và 5G SA (5G độc lập).

Cột mốc này cho thấy độ chín công nghệ và khả năng mở rộng quy mô – 2 yếu tố mà Omdia dùng để đánh giá cao các nhà cung cấp đang lên và xem xét khả năng tiến vào nhóm “đối thủ lớn” (Major Challengers) trong những kỳ báo cáo tới.

Trong quá trình làm chủ công nghệ lõi 5G, Viettel High Tech cũng thể hiện năng lực R&D khi sở hữu 4 công nghệ lõi, 8 bài báo khoa học quốc tế, đăng ký 1 sáng chế tại Mỹ và 11 sáng chế tại Việt Nam.

Các nhóm nghiên cứu tại Viettel hiện đang tập trung vào những lĩnh vực tiên tiến nhất của mạng lõi 5G với những công nghệ đòi hỏi tiêu chuẩn khắt khe, hứa hẹn sẽ tạo ra thêm nhiều sáng chế và tri thức mới trong giai đoạn tới.

Đồng thời, tiếp tục mở rộng nghiên cứu các công nghệ lõi 6G, AI và mạng tự động hóa (Autonomous core), hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ viễn thông hàng đầu khu vực châu Á.

Nâng cao vị thế Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), khẳng định, khát vọng làm chủ công nghệ, đặc biệt là công nghệ chiến lược, công nghệ lõi luôn là mong ước của mọi quốc gia trên thế giới, Việt Nam không phải là ngoại lệ.

Theo ông Phạm Đức Nghiệm, thời gian qua, các viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ, nhà khoa học Việt Nam đã nỗ lực không ngừng nghỉ và đã đạt được nhiều thành tựu trong việc tạo ra những sản phẩm, giải pháp đổi mới sáng tạo, ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất đến dịch vụ, đóng góp cho kinh tế xã hội rất lớn.

Nhờ đó, Việt Nam luôn đạt được thứ hạng cao về chỉ số đổi mới sáng tạo, đồng thời, các sản phẩm khoa học và công nghệ đã có được những con số ấn tượng, nhiều sản phẩm tốt, thậm chí ghi dấu ấn trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Đặc biệt, việc làm chủ công nghệ lõi 5G tiếp tục là minh chứng sống động khẳng định năng lực nghiên cứu trong nước, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ cao trên trường quốc tế.

Đại diện Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho hay, với chủ trương, định hướng Make in Viet Nam, hàng chục nghìn doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đã đi vào các ngành, các lĩnh vực để sáng tạo các ứng dụng số, giúp chuyển đổi số, phát triển kinh tế số cho các ngành và lĩnh vực.

Trong 2 năm gần đây, đã xuất hiện nhiều sản phẩm công nghệ số thương hiệu Việt được thị trường công nhận và có sức cạnh tranh và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tập trung triển khai một số nhóm chính sách trọng tâm để hiện thực hóa mục tiêu tự chủ công nghệ. Chẳng hạn như: Thành lập Quỹ đầu tư quốc gia phát triển công nghiệp chiến lược, trong đó ưu tiên cho phát triển công nghiệp công nghệ số; sử dụng ngân sách nhà nước, các quỹ, nguồn kinh phí hợp pháp khác để tập trung hỗ trợ đầu ra cho công nghiệp công nghệ số; giao bài toán quốc gia cho các doanh nghiệp lớn.

Lựa chọn sản phẩm quốc gia có thị trường nội địa lớn và khả năng xuất khẩu để phát triển như: Xe điện tự lái, robot, vệ tinh tầm thấp, 5G/6G, chip AI, IoT… Thực hiện mô hình 3 nhà (nhà nước – doanh nghiệp – viện) theo dự án cụ thể, chia sẻ lợi ích minh bạch, trong đó, doanh nghiệp được xác định là trung tâm.

Đồng thời, lựa chọn, hỗ trợ và tập trung nguồn lực cho một số doanh nghiệp chủ lực có khả năng dẫn dắt, giải quyết các bài toán quốc gia, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và từng bước tự chủ sản phẩm công nghệ chiến lược…

Để thúc đẩy hiệu quả hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Bộ Công Thương đã xác định những định hướng và nhiệm vụ lớn trong phát triển lĩnh vực này. Trong đó, tập trung vào phát triển, làm chủ các công nghệ lõi, công nghệ chiến lược phục vụ phát triển các ngành công nghiệp nền tảng, công nghiệp mũi nhọn.

Cụ thể, theo Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương được giao triển khai nghiên cứu, làm chủ và đưa vào ứng dụng đối với 11 nhóm công nghệ: Trí tuệ nhân tạo, bản sao số, thực tế ảo/thực tế tăng cường; công nghệ điện toán đám mây, lượng tử, dữ liệu lớn; công nghệ Blockchain; công nghệ mạng di động thế hệ sau (5G/6G); công nghệ robot và tự động hóa; công nghệ chip bán dẫn; công nghệ năng lượng, vật liệu tiên tiến; công nghệ đất hiếm, đại dương, lòng đất; an ninh mạng, công nghệ hàng không, vũ trụ.

Công nghệ lõi là những công nghệ nền tảng, có khả năng chi phối chuỗi sản xuất công nghiệp, tạo ra hệ sinh thái sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng cao. Làm chủ công nghệ lõi đồng nghĩa với việc nắm quyền thiết kế, tích hợp và sản xuất hệ thống, từ đó giảm phụ thuộc bên ngoài và nâng cao năng lực tự chủ công nghệ.