AI liệu có đang tiếp tay cho việc buôn lậu thuốc lá?

PLNews – Các đối tượng thường tập kết thuốc lá lậu sát biên giới và sử dụng nhiều phương tiện như xe máy, xuồng cao tốc, ô tô để vận chuyển. Để tránh bị phát hiện, các đối tượng thường chia nhỏ lượng hàng và cất giấu chung với các hàng hóa hợp pháp. Gần đây, các đối tượng còn lập tài khoản giả trên các sàn thương mại điện tử để giao dịch thuốc lá lậu.

Cuộc Chiến Chống Buôn Lậu Thuốc Lá Bước Vào Kỷ Nguyên Số

Tại tọa đàm “Phòng, chống buôn lậu thuốc lá – nhiều thách thức đặt ra” diễn ra sáng ngày 2/4, các đại biểu đã thảo luận về tình hình buôn lậu thuốc lá hiện nay. Dù có sự vào cuộc mạnh mẽ của các lực lượng chức năng, tình hình buôn bán, vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu đang có xu hướng giảm, tuy nhiên, ở một số thời điểm và khu vực, các hoạt động này vẫn diễn biến phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi.

Các khu vực trọng điểm về buôn lậu thuốc lá hiện nay bao gồm khu vực biên giới Tây Nam, TP. Hồ Chí Minh và TP. Hà Nội, nơi tiêu thụ thuốc lá điếu ngoại nhập lậu lớn nhất. Bên cạnh đó, biên giới tỉnh Quảng Trị cũng là điểm nóng về việc nhập lậu thuốc lá từ tuyến biên giới Việt – Lào. Các nhãn hiệu thuốc lá điếu nhập lậu chủ yếu bao gồm Jet, Hero, 555, Elephant, Nelson, Scott, Esse…

Các hành vi vi phạm phổ biến hiện nay là: kinh doanh thuốc lá nhập lậu, vận chuyển và buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu, kinh doanh thuốc lá sản xuất trong nước mà không có giấy phép kinh doanh hợp pháp, và việc không niêm yết thông báo về việc không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.

Công nghệ số ngày càng được sử dụng trong các hoạt động buôn lậu thuốc lá, tạo ra nhiều thách thức mới cho công tác kiểm soát và ngăn chặn. Chính vì vậy, cuộc chiến chống buôn lậu thuốc lá đã bước vào một giai đoạn mới, yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác phòng chống.

Thực Trạng Buôn Lậu Thuốc Lá: Phương Thức Phức Tạp và Tăng Cường Nỗ Lực Đấu Tranh

Theo ông Nguyễn Đức Lê, đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá đã đạt được những chuyển biến tích cực nhờ sự vào cuộc mạnh mẽ của các lực lượng chức năng. Thống kê từ Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho thấy, từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 1.474 vụ việc và xử lý 1.263 vụ vi phạm liên quan đến buôn bán, vận chuyển và tàng trữ thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, xì gà, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Phân tích về phương thức vi phạm của các đối tượng, ông Nguyễn Chí Nhân, Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, cho biết các thủ đoạn ngày càng trở nên phức tạp và nguy hiểm. Nhiều cán bộ, chiến sĩ đã bị thương, thậm chí tử vong khi tham gia ngăn chặn việc buôn lậu thuốc lá.

Các đối tượng thường tập kết thuốc lá lậu sát biên giới và sử dụng nhiều phương tiện như xe máy, xuồng cao tốc, ô tô để vận chuyển. Để tránh bị phát hiện, các đối tượng thường chia nhỏ lượng hàng và cất giấu chung với các hàng hóa hợp pháp. Gần đây, các đối tượng còn lập tài khoản giả trên các sàn thương mại điện tử để giao dịch thuốc lá lậu.

Lãnh đạo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam nhận định, công tác đấu tranh với buôn lậu thuốc lá chưa bao giờ giảm nhiệt, khi mà các đối tượng luôn tìm cách đưa thuốc lá lậu vào thị trường nội địa, gây ra nhiều khó khăn cho công tác kiểm soát và ngăn chặn.

Cuộc Chiến Mới Chống Buôn Lậu Thuốc Lá Điện Tử và Thuốc Lá Nung Nóng

Bên cạnh các giải pháp phòng, chống buôn lậu thuốc lá điếu nhập lậu, hiện nay các lực lượng chức năng cũng đang bước vào một cuộc chiến mới nhằm ngăn chặn buôn lậu thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Thống kê từ Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho thấy các vụ vi phạm liên quan đến thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vượt trội so với thuốc lá điếu truyền thống.

Từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng chức năng đã thu giữ và xử lý hơn 190.000 bao thuốc lá điếu truyền thống nhập lậu. Tuy nhiên, số lượng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng thu giữ lại lên tới hơn 240.000 sản phẩm các loại, cùng với gần 10 tấn phụ kiện, tổng số tiền vi phạm hành chính hơn 6,6 tỷ đồng và trị giá hàng hóa vi phạm lên tới gần 29 tỷ đồng.

Mặc dù tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV đã thông qua nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, có hiệu lực từ 1/1/2025, với mức xử phạt lên tới 400 triệu đồng nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo an toàn xã hội, nhưng thực tế vẫn tồn tại những kẽ hở trong việc thực thi luật. Các cửa hàng kinh doanh thuốc lá thế hệ mới không còn bày bán công khai như trước, nhưng hoạt động mua bán vẫn diễn ra rất sôi động trên các hội nhóm mạng xã hội hoặc được bán lén lút tại các nhà riêng. Khi có nhu cầu, người mua chỉ cần liên hệ trực tiếp qua các tài khoản mạng xã hội, số điện thoại hoặc Zalo để thực hiện giao dịch.

Đặc biệt, khi thương mại điện tử và công nghệ số bùng nổ, các đối tượng buôn bán thuốc lá lậu đã lợi dụng những kẽ hở trong công nghệ để thực hiện các hành vi vi phạm, khiến công tác kiểm soát và ngăn chặn trở nên khó khăn hơn.

Ông Phạm Quốc Đông, Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra phòng chống buôn lậu, Cục Hải quan, chia sẻ: “Công nghệ phát triển, các đối tượng vi phạm đã áp dụng AI và các công nghệ tiên tiến để thực hiện hành vi buôn lậu, kinh doanh thuốc lá lậu với những thủ đoạn ngày càng tinh vi”.

Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Công Tác Phòng, Chống Buôn Lậu

Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá, đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho rằng cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng như biên phòng, hải quan, công an và quản lý thị trường. Các đơn vị này cần tổ chức các đợt truy quét định kỳ và tập trung vào triệt phá các đầu mối lớn thay vì chỉ xử lý các vụ việc nhỏ lẻ.

Cùng với đó, cần tăng cường công tác phối hợp với các quốc gia láng giềng để kiểm soát chặt chẽ từ biên giới, đồng thời nâng cao lực lượng kiểm soát tại môi trường thương mại điện tử, nơi hoạt động buôn lậu ngày càng gia tăng.

Ông Nguyễn Đức Lê nhấn mạnh rằng, trước những thủ đoạn ngày càng tinh vi của các đối tượng, lực lượng chức năng cũng đang chủ động áp dụng công nghệ mới và phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị để tăng cường kiểm soát, đặc biệt trong không gian mạng. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng cuộc chiến chống buôn lậu này sẽ ngày càng trở nên khó khăn hơn nếu không có sự tham gia đồng bộ của toàn xã hội, từ các cơ quan chức năng, doanh nghiệp đến người tiêu dùng.

Hoàng Giang

Theo congthuong.vn