Từ gạo ST25 đến cà phê Buôn Ma Thuột: Những bài học “đắt giá” về bảo hộ thương hiệu
PLNews – Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, thương hiệu không chỉ là tên gọi – đó là tài sản trí tuệ có giá trị chiến lược. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa xem việc bảo hộ thương hiệu là ưu tiên hàng đầu, dẫn đến những tổn thất nặng nề. Hai trường hợp điển hình – gạo ST25 và cà phê Buôn Ma Thuột – là minh chứng rõ ràng cho cái giá phải trả khi doanh nghiệp “chậm chân” trong cuộc đua pháp lý quốc tế.
Gạo ST25: Bài học từ danh hiệu “ngon nhất thế giới”
ST25 – giống gạo từng giành giải “Ngon nhất thế giới” – trở thành niềm tự hào nông sản Việt. Tuy nhiên, khi danh tiếng lan rộng, một số doanh nghiệp nước ngoài đã nhanh chóng đăng ký thương hiệu ST25 tại Mỹ. Do chưa bảo hộ kịp thời, chủ sở hữu giống lúa – kỹ sư Hồ Quang Cua phải đối mặt với nguy cơ mất quyền sử dụng chính tên sản phẩm do mình tạo ra tại thị trường xuất khẩu trọng điểm.
Bài học: Thương hiệu dù nổi tiếng đến đâu cũng có thể bị mất trắng nếu không được đăng ký và bảo hộ pháp lý đúng cách, đúng nơi.
Cà phê Buôn Ma Thuột: Khi tên địa danh bị đăng ký tại Trung Quốc
Tương tự, cà phê Buôn Ma Thuột – đặc sản mang tầm quốc gia – từng bị một doanh nghiệp Trung Quốc đăng ký nhãn hiệu tại chính thị trường này vào năm 2010. Việc thu hồi lại tên gọi địa lý tốn kém hàng trăm ngàn USD, chưa kể thời gian kéo dài suốt nhiều năm.
Bài học: Ngay cả tên địa phương nếu không được bảo hộ cũng có thể trở thành tài sản của người khác – ngay tại thị trường tiềm năng nhất.
Vì sao doanh nghiệp Việt thường bị động?
- Nhận thức chiến lược về sở hữu trí tuệ không nhiều.
- Chưa ưu tiên chi phí đăng ký thương hiệu quốc tế.
- Không có kế hoạch bảo hộ sớm, nhất là khi mở rộng xuất khẩu.
- Chưa tận dụng hệ thống bảo hộ toàn cầu, điển hình là Hệ thống Madrid.
Doanh nghiệp cần làm gì?
- Đăng ký bảo hộ thương hiệu ngay từ khi bắt đầu kinh doanh, đặc biệt tại các thị trường mục tiêu.
- Theo dõi thường xuyên tình trạng thương hiệu của mình tại các cơ quan sở hữu trí tuệ quốc tế.
- Tận dụng hệ thống bảo hộ quốc tế, như Hệ thống Madrid để đăng ký đồng loạt tại nhiều quốc gia.
- Hợp tác với các đơn vị pháp lý chuyên nghiệp để đảm bảo thủ tục chính xác và kịp thời.
Kết luận: Đừng để thương hiệu của bạn rơi vào tay người khác
Hai bài học từ ST25 và cà phê Buôn Ma Thuột không chỉ là những trường hợp hy hữu, mà đang trở thành thực tế đáng báo động trong xu thế cạnh tranh toàn cầu. Thương hiệu là tài sản vô hình – và cũng là “chiếc khiên” bảo vệ doanh nghiệp trên mọi mặt trận. Chính vậy, bảo hộ thương hiệu không phải là bước đi sau cùng, mà phải là nền tảng chiến lược ngay từ đầu.
Mỹ Lâm