Xuất khẩu nông sản sang EU: Chất lượng là yếu tố quyết định, không phải số lượng

PLNews – Thị trường EU có nhu cầu rất lớn đối với hàng hóa và nông sản, tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất để đưa sản phẩm vào châu Âu chính là đáp ứng các tiêu chuẩn và đảm bảo chất lượng.

Tiêu chuẩn cao, chất lượng là yếu tố quyết định trong xuất khẩu gạo sang EU

Là một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu gạo đến các thị trường lớn, trong đó có thị trường EU, ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương rằng hiện các đơn hàng xuất khẩu gạo đến EU khá đều đặn. Thị phần gạo xuất khẩu sang EU của công ty chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu của công ty, nhưng so với tổng lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang EU, con số này vẫn còn khiêm tốn.

“Từ đầu năm đến nay, doanh nghiệp đã xuất khẩu hàng chục container gạo sang EU. Các đơn hàng được duy trì đều đặn hàng tháng nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định cho khách hàng tại thị trường này trong suốt cả năm,” ông Phạm Thái Bình cho biết.

Gạo Việt Nam xuất khẩu sang EU chủ yếu phục vụ cho cộng đồng người Việt tại đây. Ngoài ra, người dân châu Âu cũng đã sử dụng gạo nhiều hơn trong bữa ăn hàng ngày. Mỗi năm, thị trường EU nhập khẩu hơn 2 triệu tấn gạo.

Theo ông Phạm Thái Bình, doanh nghiệp đã tiếp cận thị trường này từ lâu, nhưng khối lượng gạo xuất khẩu tăng nhanh từ khoảng năm 2020. Mặc dù thị trường gạo xuất khẩu đã có nhiều biến động, nhưng nhờ doanh nghiệp chọn phân khúc gạo chất lượng cao, mức giá và khối lượng xuất khẩu vẫn khá ổn định. Giá gạo xuất khẩu sang EU chưa bao giờ dưới 700 USD/tấn, đặc biệt gạo ST có giá gần 1.200 USD/tấn.

Mặc dù giá này cao hơn so với một số loại gạo xuất khẩu của Việt Nam, nhưng so với giá gạo của các quốc gia khác xuất khẩu vào EU, đây vẫn là mức giá bình thường, thậm chí có phần thấp hơn.

Theo ông Phạm Thái Bình, yếu tố quan trọng nhất để đưa hàng vào châu Âu là tiêu chuẩn và chất lượng sản phẩm. Để làm được điều này, ngành hàng lúa gạo Việt Nam cần phát triển bền vững, đồng nghĩa với việc phải sản xuất theo các tiêu chuẩn và quy chuẩn của EU ngay từ khâu sản xuất.

So với các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ và Thái Lan, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh lớn tại thị trường EU nhờ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Tuy nhiên, ông Phạm Thái Bình nhấn mạnh rằng dù việc ký kết EVFTA giúp giảm bớt hàng rào thương mại và mang lại ưu đãi về thuế quan, nhưng nếu gạo không đạt tiêu chuẩn chất lượng của thị trường EU, thì sản phẩm vẫn không thể vào được.

Ông Phạm Thái Bình cho biết, thị trường EU sẵn sàng nhập khẩu gạo phẩm cấp cao với giá lên đến 2.000 USD/tấn, nhưng đổi lại, họ yêu cầu rất nghiêm ngặt về chất lượng và an toàn thực phẩm. Do đó, doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn của EU để có thể ký kết các hợp đồng xuất khẩu giá trị cao và duy trì lâu dài.

Xây dựng chiến lược dài hạn cho thị trường EU: Cơ hội và thách thức cho xuất khẩu nông sản Việt Nam

Theo cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), EU dành cho Việt Nam hạn ngạch xuất khẩu 80.000 tấn gạo mỗi năm. Đặc biệt, EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm, mở ra cơ hội cho Việt Nam xuất khẩu khoảng 100.000 tấn gạo vào thị trường này mỗi năm.

Ngoài ra, đối với các sản phẩm chế biến từ gạo, EU cam kết sẽ giảm thuế suất về 0% trong vòng 3-5 năm, tạo điều kiện thuận lợi cho gạo Việt Nam cạnh tranh với các quốc gia xuất khẩu khác vào EU. Hiện nay, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 8 trong số các quốc gia cung cấp gạo cho EU.

Sau 5 năm thực hiện EVFTA, xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang EU đã tăng trưởng mạnh nhờ ưu đãi thuế quan. Dự báo, trong năm 2024, Việt Nam sẽ duy trì xuất siêu với EU ở mức cao nhất trong các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia.

Cơ hội và thách thức cho nông sản Việt Nam tại EU

Cơ hội cho nông sản Việt Nam, đặc biệt là mặt hàng gạo, tại thị trường EU là rất lớn. Tuy nhiên, theo ông Ngô Xuân Nam – Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, thị trường EU yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng và an toàn thực phẩm rất cao. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, thực phẩm cần liên tục cập nhật thông tin và tuân thủ các quy định mới để đáp ứng yêu cầu của thị trường.

Khuyến nghị từ chuyên gia và các cơ quan chức năng

Ngoài nỗ lực từ phía doanh nghiệp, ông Ngô Xuân Nam cũng đề xuất các cơ quan chức năng cần tăng cường cập nhật thông tin và phổ biến các tiêu chuẩn mới của EU đến người sản xuất trong nước. Đồng thời, các cơ quan cần có hướng dẫn chi tiết về thủ tục xuất khẩu, ghi nhãn và chứng nhận an toàn thực phẩm cho các cơ sở chế biến, đóng gói và doanh nghiệp xuất khẩu.

Các bên liên quan cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ chuỗi cung ứng, vùng nguyên liệu, các khâu sản xuất, cơ sở sơ chế, chế biến, đóng gói và vận chuyển để đảm bảo đáp ứng các biện pháp vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động, thực vật.

Xây dựng chiến lược dài hạn cho thị trường EU

Trong dài hạn, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để nâng cao nhận thức và tổ chức hệ thống SPS Việt Nam, cải thiện cơ chế chính sách, nguồn lực và hợp tác quốc tế. Đặc biệt, việc xây dựng kế hoạch và chiến lược dài hạn cho thị trường EU là rất quan trọng.

Các chuyên gia ngành nông sản cũng cho rằng sản xuất cần phải gắn liền với nhu cầu thị trường. Do đó, cần xây dựng bộ tiêu chí phân loại thị trường xuất khẩu đối với các mặt hàng nông, lâm, thủy sản chủ lực, đồng thời phát triển các vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, kết hợp với nâng cao năng lực chế biến và liên kết theo chuỗi giá trị.

EU: Thị trường khó tính nhưng đầy tiềm năng

EU là thị trường khó tính, đòi hỏi các doanh nghiệp có lối làm ăn chuyên nghiệp và bài bản. Những yêu cầu khắt khe về chất lượng và an toàn thực phẩm không phải là rào cản mà là tiêu chuẩn của thị trường này. Một khi doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng tốt các tiêu chuẩn EU, đây chính là cơ hội lớn để xây dựng “thương hiệu” và khẳng định vị thế tại thị trường EU.

Nguyễn Hạnh 

Theo congthuong.vn